Hot Topic 2022

prof. dr hab. n. med. Paweł Bogdański, Katedra i Zakład Leczenia Otyłości, Zaburzeń Metabolicznych oraz Dietetyki Klinicznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości

Według tegorocznego raportu WHO na świecie trwa pandemia otyłości. Tak gwałtowny wzrost liczby osób otyłych, jak obecnie, nie ma precedensu w przeszłości. Podobnie dzieje się w Polsce, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Przyczynił się do tego m.in. okres lockdownu. Poważny problem stanowi ciągle niska świadomość społeczna zagrożenia.

Na szczęście coraz skuteczniejsze okazuje się leczenie otyłości. Niedawno Polskie Towarzystwo Leczenia Otyłości wydało w tej kwestii zalecenia. Podkreśla się w nich m.in. rolę zespołu terapeutycznego, mowa jest też o leczeniu farmaceutycznym. Wśród leków szczególnie obiecujący wydaje się semaglutyd ze względu na swój unikalny mechanizm działania.

Wpływ otyłości na układy i narządy

prof. dr hab. n. med. Lucyna Ostrowska, Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Prezes Elekt Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości

Mechanizm choroby otyłościowej dotyczy przede wszystkim dysfunkcji tkanki tłuszczowej. Stanowi ona organ endokrynny o wielu działaniach, dlatego wszelkie jej zaburzenia wpływają na liczne procesy w organizmie. Szczególnie groźny jest nadmiar tkanki trzewnej, wywołujący wydzielanie cytokin prozapalnych, a tym samym stan zapalny.

Jednocześnie dochodzi do zaburzeń kontroli łaknienia i uczucia sytości. Konsekwencje tego to przede wszystkim nadciśnienie tętnicze, rozwój miażdżycy, insulinooporność i wiele innych powikłań, od zwyrodnienia stawów kolanowych po nowotwory.

Rodzice – kluczowy element w zapobieganiu otyłości. Skąd biorą się zachowania kompulsywne

Agata Ziemnicka - dietetyk i psycholog

Rozwój otyłości u dzieci spowodowany jest w dużej mierze czynnikami środowiskowymi: obecny wszędzie kult szczupłości paradoksalnie prowadzi do objadania się. Jednak za kompulsywne jedzenie u dzieci i postrzeganie przez nie własnego ciała odpowiedzialni są rodzice.

Oprócz aspektów dietetycznych otyłość u dziecka ma często przyczyny emocjonalne. Np. gdy jest nadmiernie kontrolowane przez rodziców, sfera żywienia pozostaje dla niego jedynym obszarem autonomii. Wiele z tych dzieci pozostaje samotnych ze swoimi problemami, nie mając pomocy od rodziców ani lekarzy. Jednak i rodzice nie są przygotowani do radzenia sobie z problemem.

Perspektywy i oczekiwania 2023

dr hab. n. med. Mariusz Wyleżoł, II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Onkologicznej, Wydział Medyczny Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawskie Centrum Kompleksowego Leczenia Otyłości i Chirurgii Bariatrycznej, Szpital Czerniakowski w Warszawie, Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości

Nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej to jedynie objaw choroby otyłościowej. Jej istotą są natomiast zaburzenia homeostazy energetycznej, związane m.in. z wydzielaniem greliny czy też GLP-1 w organizmie. Niestety, najczęściej nie leczy się otyłości, tylko jej powikłania, takie jak cukrzyca czy nawet depresja. Tymczasem terapia otyłości pozwala na remisję cukrzycy.

Leczenie to powinno być kompleksowe, oparte na farmakoterapii, chirurgii, edukacji żywieniowej, fizjo- i psychoterapii. Bardzo ważną kwestię stanowi dostępność leków, a także rozwój programów KOS BAR i KOS BMI 30+. Kluczowe jest jednak zrozumienie istoty choroby i zaprzestanie stygmatyzowania i dyskryminacji pacjentów.

Otyłość a serce

prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz, Kierownik III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Efekty pandemii COVID-19 to zmiana nawyków żywieniowych, zmniejszenie aktywności fizycznej, zwłaszcza w grupie wiekowej 20-44, większe spożycie alkoholu i deprywacja snu. Wszystko to powoduje coraz częstsze występowanie otyłości, czego skutkiem będzie fala zachorowań kardiologicznych.

Otyłość nie tylko podnosi ciśnienie tętnicze, ale też stężenie cholesterolu i trójglicerydów. Powoduje stan zapalny śródbłonka i całego organizmu. Niestety, pozytywne zmiany w stylu życia najczęściej nie wystarczają, by skutecznie zredukować masę ciała. Niemniej są bardzo istotne z punktu widzenia prewencji.

Choroba otyłościowa w Polsce - epidemiologiczny armagedon

dr hab. med. Michał Brzeziński, Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Alergologii i Żywienia Dzieci, Wydział Lekarski, Gdański Uniwersytet Medyczny

Na całym świecie obserwuje się wzrost otyłości, co dotyczy obu płci i wszystkich grup wiekowych. Coraz więcej obserwuje się przypadków otyłości skrajnej, w tym również u dzieci. Trudno tu o optymizm, ponieważ ciągle są aktualne przesłanki, utrwalające ten stan, jak brak aktywności fizycznej, łatwy dostęp do wysoko przetworzonej żywności, powszechność, zaburzeń depresyjnych.

Sytuacja ta pozwala przewidywać znaczny przyrost zachorowań m.in. na nadciśnienie tętnicze i cukrzycę typu 2. Leczenie choroby otyłościowej powinno odbywać się w sposób kompleksowy: na poziomie pacjenta, ale też jego środowiska, miasta – choćby przez udostępnienie terenów do rekreacji, państwa – przez parametry fiskalne.